کشف یک شهاب سنگ فلزی و برّاق در مریخ - مجله آراد

خبرنگاران | چند روز قبل حساب توئیتری کاوشگر کنجکاوی از روبروۀ این کاوشگر با یک شهاب سنگ فلزی با شکل و شمایلی جالب در سطح مریخ اطلاع داد. آنطور که در این پست توئیتری نوشته شده، شبیه به این شهاب سنگ قبلا هم در سال های 2014 و 2016 پیدا شده بودند اما درخشش این نوع سنگ ها طوری است که کشفشان همواره تازه و جالب است. محققان این ماموریت نام این شهاب سنگ را کاکائو گذاشته اند!

به گزارش خبرنگاران ؛ این سنگ که بیشتر از نیکل و آهن ساخته شده است، خیلی بزرگ نیست و فقط 30 سانتی متر پهنای آن است. کاوشگر کنجکاوی (Curiosity) از زمان فرود آمدن در دهانه گیل در آگوست 2012 با شهاب سنگ های زیادی روبرو شده است. کاکائو نسبت به محیط پیرامونش به لحاظ بصری برجسته و معین است. در حالی که سطح مریخ از اکسید قرمز است، این شهاب سنگ خاکستری تیره و فلزمانند، بعلاوه نرم و گرد است و این نشانه های واضح حاکی از آن است که از جوّ عبور نموده است.

(شهاب سنگ کاکائو و محیط پیرامون آن در مریخ)

تصویر این سنگ ترکیبی از شش تصویر مجزاست که با ماست کَم (Mastcam) گرفته شده است. کنجکاوی این تصاویر را در 27 ژانویه 2023، یعنی در 3724 اُمین روز مریخی ماموریتش گرفته است. رنگ های تصویر برای تطبیق یافتن با شرایط نوری که چشم انسان روی زمین می بیند، اصلاح شده اند. نام شیار ها و حفره هایی که می بینید رِگمِگلیپت (regmaglypt) است که جذابیت خاصی روی شهاب سنگ های آهنی دارند.

رگمگلیپت ها در زمان عبور کاکائو از جوّ شکل گرفته اند. اگرچه جوّ مریخ بسیار رقیق تر از جوّ زمین است، با این حال برای گرم کردن سطح شهاب سنگ، همچنان اصطکاک کافی ایجاد می نماید. رگمگلیپت ها احتمالاً به وسیله حلقه های گاز داغی ایجاد می شوند که سنگ را حین عبورش از جوّ ذوب کردند. شاید این شهاب سنگ مدت زمانی طولانی روی سطح مریخ بوده است، اما هیچ کس به طور حتم نمی داند!

این نخستین شهاب سنگی نیست که کاوشگر ها در مریخ پیدا نموده اند. سال 2016، اِم اِس اِل کیوریاسیتی شهاب سنگ فلزی دیگری به میزان تقریبی یک توپ گلف به نام Egg Rock یا صخرۀ تخم مرغی را پیدا کرد. شهاب سنگ های آهنی-نیکلی کمیاب ترین نوع شهاب سنگ ها هستند و حدود 6 درصد ریزش های مشهود را بخودشان اختصاص می دهند. اما به علت ظهور بصری چشمگیرشان، بازنمودشان در کلکسیون ها بیش از حد است و علتش این است که احتمال بقاء آن ها پس از عبور از جو بیشتر است و آن ها نسبت به فرسایش مقاومت بیشتری دارند حتی روی مریخ. بیشتر شهاب سنگ های آهنی-نیکلی از هسته های سیارک های متلاشی شده ای می آیند که در اوایل پیدایش منظومه شمسی شکل گرفتند. آن اشیاء به قدر کافی بزرگ بودند تا هنگام ذوب تشخیص داده شوند. آن ها هسته ای از آهن و نیکل متراکم را شکل می دهند، درست مانند سیارۀ زمین.

(شهاب سنگ تخم مرغی که در سال 2016 پیدا شد)

روی زمین، شهاب سنگ هایی مانند کاکائو نخستین منابع آهن بشریت بودند. مدت ها پیش از ذوب شدن، مردم هر زمان که می توانستند این شهاب سنگ ها را جمع آوری می کردند و از آن ها چاقو یا ابزار دیگر می ساختند. توت عنخ آمون با خنجری که از آهن شهابی ساخته شده بود دفن شد و سرخپوستان اینویت در شمالگان و گرین لَند هم از آهن شهابی استفاده می کردند. آن ها مکرراً به سراغ شهاب سنگ آهنی بسیار بزرگی به نام کِیپ یورک می رفتند و تکه های آهن را با چکش از آن جدا می کردند تا با آن ها نوک نیزه بسازند و بدون اینکه چیزی از گداختن بدانند، عصر آهن خودشان را شروع کردند. این سرخپوستان آهن را با گروه های دیگری از افراد داد و ستد می کردند.

کیوریاسیتی با جستجو در مریخ، تاریخ باستانی آن و نحوه تبدیل شدنش به یک زمین بایر را به مرور برای ما روشن می نماید. یافتن کاکائو چیزی شبیه یک جایزه بود!

منبع: sciencealert

مترجم: زهرا ذوالقدر