چرا فیلم های مجموعه تبدیل شوندگان دیگر محبوبیت سابق را ندارند؟ - مجله آراد

فیلم های تبدیل شوندگان که به کارگردانی مایکل بی و با بهره مندی از ابزارهای آینده نگرانه ساخته می شوند، مانند رویاهایی هستند که به واقعیت تبدیل شده اند. دلیل محبوبیت ناگهانی این فیلم ها چه بود؟ آیا همه ما روی این سیاره خاکی منتظر ظهور فرنچایزی بودیم که شخصیت هایی مانند دوقلوها در آن به نمایش گذاشته شوند؟ آیا همه ما از ساخت این فیلم ها که توانستند به تخیلمان نفوذ و از آن برای سرگرم کردن مان استفاده کنند شگفت زده شدیم؟

آیا اولین فیلم تبدیل شوندگان شخصیت آرکی را حذف کرد زیرا تشریح شخصیت یک ربات زن بسیار پیچیده بود اما ادرار کردن بامبل بی در فیلم سوالی را در فکر مخاطبان به وجود نمی آورد؟ این ها همه سوالاتی هستند که مدت ها در فکر مخاطبان به وجود آمده اند اما در کل ماهیت از هم گسیخته این فیلم ها، به ما نشان می دهد، فیلم های تبدیل شوندگان در عمق وجود خود ویژگی هایی داشتند که معمولا در فیلم هایی با بودجه های کلان نمی توان آن ها را مشاهده کرد.

فیلم های تبدیل شوندگان مایکل بی به هیچ وجه محصول تازه و چشمگیری نیستند، اما مانند آثار دوره کلاسیک به نظر می رسند، مثلا شبیه به فیلم های ساحلی دهه 1960 یا وسایل نقلیه ستارهای پاولی شور. اما دلایلی که سبب محبوبیت این مجموعه فیلم ها شد فراتر از تماشای ماشین های سریع و یا خانم های زیبا بودند. به علاوه می توان به دلایل زیادی اشاره نمود که باعث شدند این مجموعه حماسی با دنباله تبدیل شوندگان: آخرین شوالیه محبوبیت خود را از دست بدهد.

برای درک این موضوع که چرا تبدیل شوندگان توانست در ابتدا به عنوان یک فرنچایز، محبوبیت زیادی کسب کند، باید به یاد داشته باشید که اولین فیلم تبدیل شوندگان چه زمانی اکران شد. مایکل بی در تابستان 2007 کوشش خود را برای ساخت مجموعه فرنچایز تبدیل شوندگان آغاز کرد. در آن موقع سومین فیلم فرنچایز مرد عنکبوتی در حال اکران بود، سینماها به شدت شلوغ بودند و دنباله های نو هری پاتر و دزدان دریایی کارائیب هم بر باکس آفیس تسلط پیدا نموده بودند.

فیلم هایی که از آن ها نام می بریم دنباله های پیش پا افتاده ای نبودند بلکه فیلم هایی بودند که در زمان خودشان بر باکس آفیس پادشاهی کردند. اما تبدیل شوندگان فیلمی بود که توانست جلوه های بصری تازه ای را ارائه کند، جلوه های بصری که برای بسیاری از مخاطبان تازگی داشتند.

به علاوه یکی دیگر از ویژگی های خاصی که تبدیل شوندگان از آن بهره مند بود ارتباط آن با فرهنگ عامه دهه 1980 است. درست همانند سریال چیزهای عجیب که توانسته به واسطه ارتباط خود با دهه 80 به سریالی پیروز تبدیل شود، زیرا یادآوری چنین دوره نوستالژیکی می تواند همان حال و هوا را در مخاطب زنده نماید.

در واقع در دهه 2000، بسیاری از افراد آرزو داشتند که فیلمی بتواند با سکانس ها و صحنه های خود آن ها را به گذشته ببرد. آستین پاورز در عضو طلایی، استارسکی و هاچ و من افسانه هستم تنها چند نمونه از فیلم های بزرگ دهه 2000 بودند که با حال و هوای دهه 1970 و یا بر اساس منابع آن دوران ساخته شدند. علاوه براین فیلم تبدیل شوندگان هم با پرداختن به دوران پس از دهه 70 و حضور کاراکترهایی همانند اپتیموس پرایم و مگاترون، توانست همان جادوی نوستالژیک را برای مخاطبان به ارمغان بیاورد.

از منظری دیگر نمی توان قهرمانان نمادین و دنیایی که در آن زندگی می کردند را هم نادیده گرفت. اولین تبدیل شوندگان روی یک جفت نوجوان به نام های سام ویتویکی با بازی شیا لابوف و میکلا بانس با بازی مگان فاکس متمرکز بود که درگیر یک جنگ روباتیک می شوند. این دو در دنیایی زندگی می کردند که در آن موجودات مکانیکی بزرگ با هم درگیر شده بودند، بنابراین قطعا حضور چنین شخصیت هایی همراه با موجودات مکانیکی غول پیکر می توانست برای مخاطبان جالب باشد. در حالی که بسیاری از فیلم های پرفروش دهه 2000، مانند ارباب حلقه ها یا هری پاتر، در دنیا های خارق العاده ای که کاملا تخیلی بودند اتفاق می افتادند، فیلم های تبدیل شوندگان می خواستند کشمکش های زندگی روزمره را به یاد مردم بیاورند.

قطعا، در این رابطه بحث های زیادی وجود دارد که کاراکترهای ویتویکی و بنز تا چه حد قابل باور و انسانی بوده اند. به علاوه، در نظر نگرفتن نقش های مهمی برای اقلیت های جامعه مانند دگرباشان یا رنگین پوستان به این معنی بود که تبدیل شوندگان تنها برای بخشی از مخاطبان واقع گرایانه بود و می خواست همان ها را به سوی خود جذب کند. بنابراین می توان استدلال کرد که این ویژگی یکی دیگر از ویژگی هایی بود که سبب تمایز تبدیل شوندگان از سایر فیلم های زمان خود شد.

اما شاید مهم ترین ویژگی ای که سبب شد تبدیل شوندگان در بین مردم عادی ایالات متحده محبوب شود، پرداختن به جزئیات بسیار رایج فرهنگ پاپ آمریکای دهه 2000 بود. در حقیقت تبدیل شوندگان فقط بر روی نوجوانان یا ربات های باحال تمرکز نکرد. بلکه در پس زمینه آن داستان دیگری در جریان بود که به طور انحصاری به سربازان آمریکایی ای می پرداخت که در کوشش بودند تا دوباره به خانه بازگردند. آن ها در سر تا سر فیلم به عنوان قهرمان به تصویر کشیده می شوند و در نهایت ارتش بزرگی از سربازان و زنان برای یاری به توقف دسپشن ها به دور هم جمع می گردند.

این داستان دقیقا با قدرت ارتش ایالات متحده پس از حادثه 11 سپتامبر مطابقت دارد و در عین حال، فرهنگ پاپ آمریکایی را همراه با آهنگ های کانتری، فیلم ها، برنامه های تلویزیونی و تمام چیزهایی که سبب تقویت روحیه سربازان می شدند در خود جای داده است. میهن پرستی بی حد و حصر، به طرز شگفت انگیزی، نقطه کانونی بیشتر فیلم های پرفروش تابستان دهه 2007 را تشکیل داده بود. مرد عنکبوتی در مرد عنکبوتی 3 در مقابل پرچم آمریکا فرود آمد، هری پاتر و محفل ققنوس هم تا حد زیادی بر همین داستان ها متکی بود و تبدیل شوندگان فقط یک سری داستان های پیش پا افتاده و مخاطب پسند را ارائه نکرد. بلکه این مفهوم عمیق را نیز مدنظر قرار داد. این فیلم رگه ای از میهن پرستی را به نمایش گذاشت که دقیقا با تصویر ارتش ایالات متحده در دهه 2000 مطابقت داشت.

علاوه بر همه این ها، جنبه دیگری از سری فیلم های تبدیل شوندگان که شاید چندان مطلوب نباشد این است که آن ها بینندگان جوان تر را به سمت خرید محصولات و اسباب بازی های ساخته شده بر اساس این مجموعه سوق می دادند. هر چند شاید بینندگان بالغ تر این موضوع را یک بحث کلیشه ای بدانند و آن را رد کنند اما این امر برای مخاطبان جوان تر بیشتر صدق می نماید. در حقیقت فیلم تبدیل شوندگان توانست بر روی بینندگان جوان تر خود تاثیر عمیق تری بگذارد و آن ها را وادار کند تا بعضی محصولات را خریداری کنند. هر چند شاید به نوعی این فیلم، بزرگ سالان را هم به سمت خرید ربات های سخنگو سوق داد.

همه این عناصر با هم ترکیب شدند تا دست اندرکاران فیلم مطمئن شوند که تبدیل شوندگان نه تنها می تواند یک پیروزیت بزرگ به حساب بیابد، بلکه می تواند به فیلمی تبدیل شود که بسیاری از مخاطبان با آن همزادپنداری می کنند. بنابراین همین ویژگی ها باعث شد که فیلم اول بتواند پیروزیت باکس آفیس دو دنباله بعدی آن، یعنی تبدیل شوندگان: انتقام فالن و تیدیل شوندگان: نیمه تاریک ماه را تضمین کند. هر چند نمی توان پیروزیت آن ها را فقط به حضور ربات های خودران و دسپشن ها نسبت داد.

هر سه فیلم اول تبدیل شوندگان فراتر از عصر خود گام برداشتند و نیمه تاریک ماه در سراسر دنیا به فروشی بیش از یک میلیارد دلار رسید. با توجه به چنین فروشی آن هم در دورهای که هیچ فیلمی نمی توانست به چنین سطحی برسد، این طور به نظر می آید که مجموعه فیلم های تبدیل شوندگان تا ابد بر باکس آفیس پادشاهی خواهند کرد.

اما همان طور که در پرومتئوس گفته شد: یک پادشاه سلطنت می نماید و بعد هم می میرد. پس از اینکه تبدیل شوندگان: عصر انقراض در سال 2014 به فروشی معادل 1.1 میلیارد دلار در سراسر دنیا رسید، دنباله بعدی یعنی تبدیل شوندگان: آخرین شوالیه محصول سال 2017 تنها به فروشی معادل 605.4 میلیون دلار در سطح دنیا دست یافت و این فرنچایز با افول ناگهانی شدیدی روبرو شد. در نهایت معین شد که آخرین شوالیه بیش از 100 میلیون دلار برای پارامونت پیکچرز ضرر به همراه داشته است و گویا روزهایی که این فرنچایز برای پارامونت همانند منبع عایدی بی سرانجامی بود دیگر به سرانجام رسید. اما چرا؟ چه اتفاقی افتاد که باعث شد مخاطبان از این فرنچایز دست بردارند و به سمت فیلم های دیگر کشیده شوند؟

برای آغاز باید گفت که نقش اول فیلم های تبدیل شوندگان از عصر انقراض به بعد، کاد ییگار با نقش آفرینی مارک والبرگ بود. مارک که یک بزرگ سال میان سال است، به هیچ وجه در محدوده سنی هدف فیلم های تبدیل شوندگان قرار نداشت و از نظر سنی با دیگر قهرمانان فیلم های پرفروش قبلی به شدت متفاوت بود.

شخصیت های جوان تر، مانند دختر ییگار یا یتیمی که ایزابل مرسد در فیلم آخرین شوالیه به ایفای نقشش پرداخته بود، تنها در یک سکانس بر روی پرده ظاهر شدند و نقش برجسته ای را در این فیلم بازی نکردند. بنابراین تعجبی ندارد که این مجموعه سقوط ناگهانی را تجربه کرد زیرا در ابتدا هدف فرنچایز جذب نوجوانان به سمت فیلم بود اما گویا این فرنچایز در دنباله ها هدف خود را گم کرد. بنابراین وقتی فیلمی با موضوع بامبل بی ساخته شد مجددا مخاطبان از آن استقبال کردند زیرا آن ها در پی داستان های نوجوان پسند بودند.

به علاوه در سال 2017، دیگر فرهنگ عامه در پی داستان هایی نبود که مردم را به دهه 1980 ببرد. زمانی که آخرین شوالیه وارد سینماها شد، سریال چیزهای عجیب پیش تر به نمایش در آمده بود و حتی اولین فیلم آن، هم قبل از آن توانسته بود اکران شود. بنابراین وجود تمامی این فیلم ها و سریال ها باعث شد که مجموعه تبدیل شوندگان تنها فرنچایزی نباشد که به دهه 1980 می پردازد و لذا مردم گزینه های دیگری هم داشتند که می توانستند به تماشای آن ها بنشینند.

علاوه براین از منظری دیگر باید گفت که آخرین شوالیه باعث تغییر شگرفی در تم این فرنچایز شد و سبب شد که هواداران فرنچایز تبدیل شوندگان با آن غریبه شوند. این فیلم در درجی اول بر بیان داستان هایی در رابطه با یک جامعه مخفی از انسان ها متمرکز شده بود که برای مدت طولانی با تبدیل شوندگان همکاری می کردند. بیشتر تماشاگران سینما می توانستند در این سری فیلم ها خیلی چیزها را نادیده بگیرند، اما کاهش صحنه های اکشن و کنار گذاشته شدن کاراکترهای نوجوان پسند چیزهایی بودند که نمی شد از آن ها چشم پوشی کرد.

در حقیقت تا زمانی که فیلم آخرین شوالیه اکران شد، بیشتر عناصر متمایز و نمادین فرنچایز تبدیل شوندگان مورد بهره برداری قرار گرفته بودند. به علاوه دنباله های قبلی از چهره های نمادینی مانند گریملاک، سوندویو، آرکی و دیگر چهره های معروف تبدیل شوندگان استفاده نموده بودند تا بتوانند بینندگان را به سمت خود جذب کنند، بنابراین دیگر کاراکتری باقی نمانده بود که بتوان به واسطهی او مخاطبان را جذب فرنچایز کرد.

در حقیقت متمایزترین کاراکتر آخرین شوالیه، یونی کورن بود، اما کاراکتر او نتوانست در این فیلم چندان مخاطب پسند شود و با استقبال تماشاگران روبرو نشد. در حالی که دنیای سینمایی مارول مدام در حال معرفی شخصیت های نو است و به همین طریق مخاطبان همیشگی اش را وفادار نگاه می دارد و مخاطبان نو را هم به سوی خود جذب می نماید، آخرین شوالیه نتوانست شخصیت های نمادین نوی را به فرنچایز تبدیل شوندگان اضافه کند و لذا از قافله جا ماند.

اما شاید بزرگ ترین تغییری که در فرنچایز تبدیل شوندگان رخ داد این بود که آنچه در سال 2007 تازه و نوین به حساب می آمد در سال 2017 دیگر قدیمی و از مد افتاده شده بود. در حقیقت تبدیل شوندگان دیگر عمر خود را نموده و برترین روزهایش را در همین دوره پشت سر نهاده است. در تابستان 2017، آخرین شوالیه پنجمین دنباله تبدیل شوندگان بود که پس از اولین فیلم انفرادی زن شگفت انگیز و تنها چند هفته قبل از درام تاریخی دانکرک وارد سینماها شد.

نمی توان استدلال کرد که در آن سال تمام دنباله ها با استقبال روبرو نشدند زیرا ششمین فیلم مرد عنکبوتی در همان سال بیش از 800 میلیون دلار در ماه جون فروش کرد. لذا پیروزیت این فیلم و بسیاری از فیلم های دیگر به وضوح نشان داد که حماسه تبدیل شوندگان تا چه حد منسوخ شده و پس از 10 سال به جرات می توان گفت، آخرین شوالیه منعکس کننده فرنچایزی است که مدت ها قبل به یک خاطره تبدیل شده است.

البته، با توجه به تمایل هالیوود به کسب عایدی از تمام فرنچایزهای موجود آن هم تا زمانی که ممکن باشد، نباید تعجب کرد که پارامونت پیکچرز از حماسه تبدیل شوندگان دست بر نداشته است. از آنجا که اسپین آف بامبل بی در سال 2018 توانست با بودجه بسیار کمتری نسبت به نسخه های قبلی، باکس آفیس را تکان دهد، قرار است فیلم های تبدیل شوندگان با دنباله تبدیل شوندگان: ظهور جانوران در جون 2023 به میدان بازگردند.

فقط زمان نشان خواهد داد که آیا این دنباله می تواند فرنچایز را به جهت اصلی خود بازگرداند و مجددا شکوه اقتصادی سابق را به همراه داشته باشد یا خیر. با این حال، در حال حاضر، با توجه به آنچه که در قسمت بالا عنوان شد می توان درک کرد که چرا مخاطبان ابتدا به سمت فرنچایز تبدیل شوندگان کشیده شدند و بعد آن را رها کردند.

منبع: collider