آب، زیر پوست هلوی شبستر برگشت - مجله آراد

اما طی سال های اخیر به دنبال بحران آبی و خشک شدن بخش هایی از دریاچه ارومیه کاشت محصولات آب بری همچون هلو و آلبالو شبستر که در شهرهای سیس و تسوج کاشت می شد، ممنوع شد. حتی برخی باغ های این محصولات هم رو به خشکی رفت اما در 2 سال گذشته به یکباره درختان هلوی شبستر جان گرفتند و جشنواره برداشت این محصولات هم در 2 سال متوالی برگزار گشت.

• حفر چاه های عمیق برای رسیدن به آب

یکی از باغداران شهر سیس می گوید: در یکی 2 سال گذشته 2 هکتار زمین اضافی با قیمت بسیار پایین خریدم و درخت هلو کاشتم. با توجه به کمبود آب و ممنوعیت حفر چاه جدید برداشت عمق چاه فعلی را افزایش داده ام و به آبیاری این باغ می پردازم. باقر حضرتی با بیان این که از هر درخت هلو سالانه حدود 500 کیلو محصول برداشت می کند، ادامه می دهد: قیمت زمین در این منطقه بسیار کم اما قیمت آب بسیار بالاست. ارزش هر چاه آب حدود 50 میلیون تومان قیمت گذاری شده و برای رسیدن به آب باید 250 حتی 300 متر حفاری شود؛ البته در شهرهای دیگر مانند سردرود در همسایگی تبریز در کمتر از 10 متر هم می توان به آب رسید.

وی به باغ خشک شده ای در مجاورت باغ خود اشاره می کند و می گوید: بسیاری از باغ های اطراف شهر و روستاهای دیگر شبستر به دلیل نبود آب و خشک شدن چاه ها از بین رفته اند و فقط باغدارانی می توانند به فعالیت خود ادامه دهند که هزینه حفر چاه یا عمیق کردن چاه های فعلی را پرداخت کنند؛ البته این مسائل برای چیدن هلوهای صادراتی که هر کیلو را تا 25 هزار تومان می فروشیم می ارزد چراکه در شهرهای دیگر استان هلو را از باغداران کمتر از 3 هزار تومان می خرند اما هلوی شبستر به علت کیفیت بی نظیر مشتریانی که در خارج از کشور و حتی تهران دارد، با قیمت خوبی از باغداران خریده می شود. به نحوی که فروشمان در داخل استان تقریباً صفر است و همه محصولاتمان را صادر می کنیم.

• حفظ باغ های فعلی هلو در شبستر

معاون جهاد کشاورزی استان با بیان این که شیوه های کشت جایگزین در حوزه دریاچه ارومیه از جمله شبستر اجرایی نشده است به خبرنگاران می گوید: این شیوه ها به همان قوت و شدت قبل ادامه دارد و در این حوزه در 14 شهرستان از جمله شبستر باید روش های کشت جایگزین به کشاورزان ارائه شود. علی رخ افروز ادامه می دهد: روش اعلامی برای محصولاتی است که امکان کاشت آن در دیگر شهرها هم وجود دارد ولی محصولات منحصر به فرد و صادراتی که به نوعی شناسنامه محلی و برند منطقه هستند حفظ می شود. از جمله این محصولات هلوی گرد و هلوی انجیری شهرهای سیس و دیگر شهرهای شبستر و البته آلبالوی تسوج است. در 2 سال گذشته جشنواره این محصولات با حضور مسئولان استانی و کننده های مجلس برگزار گشته است و امسال هم با قوت بیشتر و استقبال بیشتری برگزار خواهد شد.

وی تاکید می کند: البته اجازه افزایش سطح زیرکشت باغ های هلو را نمی دهیم و قرار است همین باغ های موجود حفظ شوند. با توجه به این که هلو محصولی چند ساله است و درخت هلو حداکثر در سال اول به ثمردهی می رسد و عمر خشک شدن آن 8 سال است، درختکاری مستمر در باغ ها دیده می شود. از سوی دیگر با توجه به ثمردهی در سال اول و محصول دهی زیاد هر درخت، کاشت هلو در این منطقه مقرون به صرفه است.

• مدیریت کشت محصولات کشاورزی در شبستر

فرماندار شبستر هم با اشاره به این که در این شهرستان انواع محصولات کشاورزی کاشت و سیاست های مدیریتی کشت محصولات اعمال می شود، اظهار می کند: ضمن حفظ محصولات منحصر به فردی که با توجه به خاک این شهرستان رشد می کند از کاشت دیگر محصولات جلوگیری شده و روش های جدیدی اعمال شود. حسن مستفیذ ادامه می دهد: بر این اساس 2 گلخانه بزرگ 10 هکتاری در این شهرستان در حال احداث است که در این گلخانه ها محصولات صیفی و دیگر محصولاتی که قبلاً در شبستر و با مصرف آب زیاد کاشته می شد، کاشت می شود. نکته مهم راه اندازی این گلخانه ها سرمایه گذاری بخش خصوصی در احداث این گلخانه هاست که نشان از اقتصادی بودن کشاورزی گلخانه ای در این منطقه دارد.

این مسئول با دفاع از برگزاری جشنواره های محصولات کشاورزی مانند هلو و آلبالو در این شهرستان بیان می کند: در سال های گذشته که کشت محصولاتی مانند هلو و آلبالو با توجه به کم آبی دچار اختلال شد، مشتریان خاص این محصولات در داخل و خارج کشور پراکنده شدند و با توجه به افزایش دوباره تولید، نیاز به بازارهای جدید داریم. به دلیل مسائل کم آبی چند سال گذشته محصولات باکیفیت این شهرستان با مشکل فروش روبرو شدند و با برگزاری برنامه هایی از جمله جشنواره در پی جذب بازارهای گذشته و جدید هستیم.

وی ادامه می دهد: بر همین اساس 2 جشنواره استانی در 2 سال گذشته برای این محصولات برگزار گشته است. در حال حاضر کیفیت محصول هلوی این منطقه باز هم به همان کیفیت گذشته برگشته و حتی کیفیت بسته بندی و سورتینگ هلوی شبستر در خود این شهرستان هم افزایش پیدا کرده است. مستفیذ به دیگر روش های مدیریتی کشاورزی در این شهرستان هم اشاره می کند و می گوید: به جای محصولاتی چون یونجه یا صیفی محصولات دانه روغنی که نیاز آبی کمی دارند و همچنین کاشت پسته در این شهرستان در حال افزایش است.

• برداشت 28 هزار تن هلو در شبستر

امسال از 2400 هکتار باغ هلو در شهرستان شبستر زیر کشت رفت و مسئولان از عرضه 28 هزار تن انواع هلو به بازار مصرف خبر دادند. مدیر جهاد کشاورزی شهرستان شبستر در این باره می گوید: خاک حاصلخیز، آب و هوای مناسب و توجه به توصیه های کارشناسی از سوی کشاورزان و باغداران منطقه عواملی هستند که باعث شده کیفیت و طعم هلوی این شهرستان با سایر مناطق به میزان جالب توجهی تفاوت داشته باشد. فرامرز افشانی با بیان این که انواع و ارقام مختلف هلو در شندآباد و دیگر مناطق شبستر تولید و برداشت می شود، می افزاید: از جمله محصولات این منطقه می توان به هلوی خونی هسته جدا و کارتی، انجیری تابستانی، انجیری زعفرانی و مالکی و هلوی کوثری اشاره کرد.

• شند آباد شبستر؛ قطب تولید هلو

برداشت هلو در شهر شندآباد از توابع شبستر که به عنوان قطب تولید هلو در کشور شناخته می شود از اواخر مرداد گذشته آغاز شد. شندآباد از شهرهای بخش مرکزی شهرستان شبستر است که ظرفیت های ویژه ای در تولید محصولات کشاورزی از جمله هلو، با وجود خشکی دریاچه ارومیه طی سال های اخیر، داشته است. با وجود همین کم آبی هم سالانه افزون بر 70 نوع میوه در این منطقه تولید و به بازار عرضه می شود که همه آن ها دارای طعم و کیفیت خوبی هستند.

از جمله این محصولات می توان به هلوی مالکی، جوادی، حاج کاظمی، انجیری، خونی و قجیر قانات اشاره کرد. محصولات میوه و تره بار شبستر به ویژه هلوی شندآباد در ایران بهترین کیفیت را دارد و حرف اول را می زند. کارشناسان کشاورزی خاک، مقابله با آفت ها، استفاده کمتر از سموم و کود شیمیایی و نیز استفاده بیشتر از کود حیوانی را از عوامل افزایش کیفیت این محصول می دانند. هلوی شندآباد به سراسر کشور و از طریق واسطه ها به کشورهای اروپایی و آسیایی از جمله روسیه، عراق، پاکستان و افغانستان هم صادر می شود.

هر چند طی چند سال اخیر به دلیل بحران کم آبی دریاچه ارومیه، کاشت این محصول رو به افول گذاشت، به گفته مسئولان، در 2 سال گذشته درختان شندآباد و دیگر شهرهای شبستر به میزان جالب توجهی جان گرفته اند و با احیای دریاچه ارومیه کشاورزی در این شهرها هم با شرایط بهتری انجام می شود. امری که البته نیاز به توجه مسئولان برای اجرای طرح های کشت جایگزین و گلخانه ای دارد تا به افزایش استفاده از منابع آبی زیرزمینی یا حفر چاه های غیرمجاز برای آبیاری باغ ها منجر نشود.