طرز تهیه دامار (رگ صبحونه) ، صبحانه سنتی تبریزی به 2 روش بازاری
به گزارش مجله آراد، دامار یکی از غذاهای سنتی و پرطرفدار آذربایجان، به ویژه در تبریز و شهرهای اطرافه که بیشتر در طباخی ها سرو می شه. این غذا از بخش های ژلاتینی و رگ دار گوسفند (تاندون و زردپی) تهیه می شه و به خاطر داشتن کلاژن بالا، هم مقوی و پرانرژیه و هم خوردنش برای تقویت مفاصل و استخوان ها توصیه می شه. توی این مطلب از در ، سراغ طرز تهیه دامار گوسفند یا گوساله، به عنوان یا مقوی تبریزی رفتیم و قراره بهتون نکات پخت این خوراک خوشمزه و طبع دامار در طب سنتی و مصلحات دامار رو بگیم.
طرز تهیه دامار تبریزی در یک نگاه
برای طرز پخت دامار گوسفندی، اول باید دامارها رو خوب بشورید تا خونابه و چربی اضافه شون بره. بعد دامار رو همراه با پیاز و سیر درسته یا نصف شده داخل قابلمه بذارید، کمی زردچوبه یا فلفل سیاه اضافه کنید و آب کافی بریزید تا روی گوشت ها رو بپوشونه. در ادامه قابلمه رو روی حرارت ملایم بذارید و اجازه بدید دامار حدود 6 تا 8 ساعت به آرومی بپزه و لعاب بده.
اواسط پخت، به دامارها نمک و ادویه دلخواه مثل دارچین یا لیمو عمانی رو اضافه کنید تا مزه خوبی بگیره. وقتی دامار کاملاً نرم و آبش غلیظ شد، آماده سروه. معمولاً این غذا رو با نون تازه، سبزی خوردن و آبلیمو یا ترشی می خورن و بیشتر به عنوان صبحانه یا عصرانه سرو می شه.
شما می تونید جزئیات مربوط به میزان مواد اولیه و مراحل طرز تهیه دامار گوساله یا گوسفند رو توی این مطلب بخونید.
مواد اولیه برای تهیه دامار آذری
| مواد اولیه | میزان مورد احتیاج |
| دامار گوسفند (تاندون یا زردپی) | حدود نیم کیلوگرم |
| پیاز | 2 عدد میانه |
| سیر | 3 تا 4 حبه |
| نمک | به میزان لازم |
| زردچوبه یا فلفل سیاه | به میزان لازم |
| آب | به میزان لازم |
| نان و ترشی | برای سرو با دامار |
مدت زمان آماده سازی مواد اولیه: 15 دقیقه
مدت زمان مورد احتیاج برای پخت: 6 تا 8 ساعت (در زودپز: 2 تا 2/5 ساعت)
میزان کالری دامار گوسفندی در 100 گرم: حدود 250 تا 300 کیلوکالری
مراحل طرز تهیه دامار تبریزی برای صبحانه
دامار تبریزی یکی از انواع صبحانه های مقویه که درست کردنش راحته و فقط زمان زیادی برای پختش لازمه. در ادامه مرحله به مرحله طرز تهیه دامار گوساله یا گوسفندی رو دنبال کنید.
مرحله اول: دامار رو آماده کنید
در ابتدا برای درست کردن دامار، دامارها رو تهیه کنید. قبل از پخت باید اون ها رو خوب بشورید تا خونابه و چربی های اضافی شون از بین بره. برخی آشپزها توصیه می کنن دامار رو حدود 20 دقیقه توی آب سرد بخوابونید و آب رو عوض کنید تا بوی اولیه اش گرفته بشه. این کار باعث می شه طعم نهایی غذا دلچسب تر بشه و بوی زهم نداشته باشه.
مرحله دوم: مواد اولیه رو با هم مخلوط کنید
در ادامه، دامار رو داخل یه قابلمه بزرگ بذارید. پیازها رو پوست بگیرید. سیرها رو هم پوست بگیرید. پیاز و سیر رو به صورت درسته یا نصف شده روی دامارها بریزید. این مواد علاوه بر عطر، به گرفتن بوی گوشت یاری می کنن. کمی زردچوبه یا فلفل سیاه هم اضافه کنید تا رنگ و مزه غذا بهتر بشه.
سپس آب کافی اضافه کنید تا کاملاً روی گوشت ها رو بپوشونه. حواستون باشه اینه که آب باید از ابتدا زیاد باشه چون دامار، زمان طولانی روی حرارت می مونه و نباید خشک بشه.
مرحله سوم: دامار رو بپزید
سپس قابلمه رو روی حرارت ملایم بذارید و اجازه بدید دامار به آرومی بپزه. این مرحله مهم ترین بخش تهیه داماره و حدود 6 تا 8 ساعت یا یه شب تا صبح طول می کشه. پخت طولانی باعث می شه بافت سفت و ژلاتینی دامار، نرم بشه و لعاب طبیعی آزاد بشه. اگر از زودپز بهره ببرید، زمان پختش به حدود 2 ساعت کاهش پیدا می کنه، اما در روش سنتی، طعم و بافت بهتر با پخت آهسته به دست میاد.
مرحله چهارم: نمک و ادویه رو اضافه کنید
در نیمه های پخت، نمک رو اضافه کنید چون اگر از اول بریزید، دامارها سفت می شن. می تونید کمی فلفل یا ادویه دلخواه مثل دارچین یا لیمو عمانی هم اضافه کنید تا طعم غذا خاص تر بشه. این مرحله به شما اجازه می ده مزه دامار رو مطابق سلیقه تون تنظیم کنید.
انواع ادویه معطر غذا و نمک رو به صورت و اینترنتی از فروشگاه های می تونید بخرید.
مرحله آخر: دامار رو سرو کنید
وقتی دامار کاملا نرم شد و آب غذا لعاب دار و غلیظ شد، قابلمه رو از روی حرارت بردارید. دامار رو توی کاسه یا ظرف سرو بریزید. معمولا این غذا رو با نان تازه، سبزی خوردن و آبلیمو یا ترشی سرو می کنن تا طعم ژلاتینی و سنگین دامار متعادل بشه.
در طباخی های آذربایجان، دامار بیشتر به عنوان صبحانه یا عصرانه سرو می شه و یک خوراک سنتی مقوی و پرانرژی به حساب میاد.
برای خرید انواع نان و ترشی از فروشگاه های به صورت حضوری و اینترنتی می تونید اقدام کنید.
طرز تهیه کله پاچه به روش طباخی
روش تهیه دامار با نخود
دامار با نخود یکی از نسخه های مقوی تر این خوراک سنتی آذربایجانه که هم طعم و هم ارزش غذایی بیشتری داره. برای پخت دامار گوساله با نخود یا دامار گوسفندی و نخود، ابتدا دامار رو خوب بشورید و حدود بیست دقیقه توی آب سرد بخوابونید تا خونابه و بوی اولیه گرفته بشه. بعد اون رو همراه با پیاز و سیر درسته، کمی زردچوبه و فلفل سیاه داخل قابلمه بذارید و آب کافی اضافه کنید.
وقتی حدود دو ساعت از پخت گذشت، نخودهای از قبل خیس خورده و آبکش شده رو به قابلمه اضافه کنید و اجازه بدید همه مواد روی حرارت ملایم 4 تا 5 ساعت دیگه بپزن تا دامار نرم بشه و نخودها کاملاً جا بیفتن. در سرانجام نمک و ادویه دلخواه رو اضافه کنید و این خوراک لعاب دار رو با نان تازه، سبزی خوردن و آبلیمو سرو کنید.
انواع مثل رو به صورت حضوری و اینترنتی از فروشگاه های می تونید تهیه کنید.
نکات مهم در طرز تهیه دامار تبریزی
- طرز پخت دامار گوساله و طرز پخت دامار گوسفندی مشابه هم است و فقط دامار گوساله به مدت بیشتری برای پخت احتیاج دارد.
- بهتره برای درست کردن دامار گوساله یا گوسفندی، دامار تازه و بدون بوی زهم انتخاب کنید چون دامارهای جوان تر بافت نرم تری دارن.
- اگر دامار خیلی چرب بود، قبل از پخت چربی های اضافه ش رو جدا کنید تا غذا سنگین نشه.
- خواباندن دامار در آب سرد حدود 20-30 دقیقه و تعویض آب، باعث می شه بوی اولیه و خونابه اون گرفته بشه.
- می تونید کمی آبلیمو یا سرکه ملایم به آبی که دامار رو توش خیس کردید، اضافه کنید تا دامار خوش بوتر بشه.
- دامار باید روی حرارت ملایم و برای مدت طولانی بپزه. عجله کردن در زمان پخت دامار، باعث می شه بافتش سفت بمونه.
- اگر از زودپز استفاده می کنید، حتماً بعد از پخت اجازه بدید بخار غذا کامل خارج بشه تا لعاب طبیعیش آزاد بشه.
- نمک رو همواره در نیمه پخت اضافه کنید تا دامار سفت نشه.
- ادویه های مکمل مثل دارچین، هل یا لیمو عمانی می تونن طعم دامار رو خاص تر کنن.
- هر چه زمان پخت بیشتر باشه، دامار لعاب بیشتری آزاد می کنه و غلیظ تر می شه.
- اگر آب غذا زیاد بود، در سرانجام پخت حرارت رو کمی زیاد کنید تا غلیظ تر بشه.
- دامار رو به صورت داغ سرو کنید چون اگر سرد بشه، بافت ژلاتینی غذا سفت می شه.
سوالات متداول درباره دامار گوساله یا گوسفندی
فارسی دامار چیست؟
معادل دامار در فارسی معیار، تاندون، زردپی یا رگ ژلاتینی است.
دامار یا رگ چیست؟
دامار یکی از غذاهای سنتی آذربایجان و به ویژه تبریزه که با بخش های ژلاتینی و رگ دار گوسفند (تاندون و زردپی) پخته می شه. این خوراک به خاطر بافت خاص و پخت طولانی، لعاب دار و مقوی می شه و معمولاً در طباخی ها به عنوان صبحانه یا عصرانه سرو می شه.
دامار گوسفندی دقیقا کجاست؟
دامار گوسفندی معمولاً در ناحیه پاها، دست های گوسفند، کمر و ستون فقرات دام قرار داره، یعنی همون قسمت هایی که رگ ها و تاندون ها بیشتر هستن. این بخش ها در قصابی جدا می شن و برای تهیه غذاهای سنتی مثل دامار یا توی کله پاچه استفاده می شن.
طبع دامار چیه؟ مصلح دامار چیه؟
در طب سنتی، دامار گوسفندی به خاطر بافت ژلاتینی و رگ دارش، طبع گرم و تر داره. به همین علت ب افراد گرم مزاج توصیه میشه با مصلحاتی مثل آبلیمو، ترشی یا سبزی خوردن مصرف بشه تا تعادل مزاجیش خفظ بشه.
خواص دامار گوسفندی چیه؟
- سرشار از کلاژن و پروتئین ژلاتینیه که برای تقویت مفاصل، استخوان ها و پوست مفیده؛
- به خاطر بافت ژلاتینی دامار، مصرفش برای کسایی که دچار ضعف مفاصل یا درد استخوان هستن، توصیه می شه؛
- دامار انرژی زاست و به عنوان یک غذای مقوی در فصل های سرد سال مصرف می شه؛
- یه خوراکی مفید برای سلامت پوست به حساب میاد و باعث افزایش خاصیت ارتجاعی و شادابی پوست می شه.