شهرستان سمیرم؛ پرآب ترین شهر استان اصفهان - مجله آراد

وجود تعدادی آثار باستانی و از جمله سنگ نبشته و کتیبه میخی حک شده بر دل کوه ها و سنگ های استوانه ای که به میل معروف هستند، به دوران ساسانیان باز می گردند. این کتیبه ها نشان می دهند در عصر ساسانی، سمیرم در حد یک شهر بزرگ، وسعت و جمعیت داشته است. پس از دوره ساسانیان تا چندین قرن از شرایط و تاریخ سمیرم آثار و اسنادی در دست نیست؛ اما آنچه از گزارش های تاریخی بر می آید، در دوره دیلمیان، سمیرم دارای دژی محکم و راسخ بوده است.

این منطقه در دوره سلجوقیان نیز شهر نسبتا بزرگی بوده و قلعه ای راسخ داشته و بعلاوه نقش مهمی در ارکان مدیریتی این سلسله ایفا نموده است. در دوران بعد، از جمله در عصر زندیه، سمیرم به علت نزدیکی و موقعیت حساسی که با شهر شیراز، مرکز زندیه داشت، مورد توجه پادشاهان آن موقع نهاده شد. در عصر قاجار منطقه در معرض تاخت و تاز قشون حکومتی بوده است و بعلاوه، عرصه رقابت و رویارویی دو ایل بزرگ بختیاری و قشقایی نهاده شد. این شهر با گذشت فرازونشیب های بسیار، در سال 1325 از استان فارس جدا و تابع استان اصفهان شد و پس از آن در آبان 1329 شهرستان مستقل اعلام شد.

جغرافیا و اقلیم شناسی

شهرستان سمیرم با مساحت 5224 کیلومتر مربع و با ارتفاع میانه 2400 متر از دریا، در مجاورت سه استان چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویر احمد و فارس واقع شده است. از شمال به شهرضا، از شرق به آباده و اقلید، از جنوب به یاسوج و از غرب به بروجن و لردگان محدود می گردد. فاصله مرکز شهرستان تا اصفهان 150 و تا تهران 534 کیلومتر تخمین زده می گردد. این شهر از نظر موقعیت قرارگیری، در حاشیه جنوب شرقی رشته کوه های زاگرس مستقر شده و رشته کوه های دنا به صورت حصاری در غرب و جنوب غربی آن کشیده شده است. بعلاوه سمیرم دارای آب وهوای کوهستانی با زمستان های سرد و پربرف و تابستان های خشک و معتدل است.

مکان ها و جاذبه های تماشای

روستای خینه

خینه روستایی کهن در دامنه رشته کوه های دنا است. این روستا را کوچندگان ایل قشقایی و برای زمان استراحت کردن ساخته اند. اهالی این روستا ترک زبان هستند و تنها جمعیتی بالغ بر 540 نفر دارد. چشمه و آبشار کجو با آبریز 150 متری و چشمه زلال و پرآب کلوخ شکنی از نقاط طبیعی و تماشای این روستا بشمار می روند.

روستا و آبشار آب ملخ

موقعیت جغرافیایی روستای آب ملخ به شکلی است که بیش از 3 ساعت نمی توان خورشید را بالای سر روستا دید. روستای آب ملخ سرشار از چشمه سارهای گوارا و سرد و آبشارهای خروشانی است که آب خود را از ذوب شدن برف کوه دنا تأمین می نماید. آبشار آب ملخ، یکی از عجیب ترین آبشارهای ایران است که ترکیبات خاص موجود در آب آن، تمام ملخ های مهاجم را در جا نابود می نماید؛ به همین علت این روستا و چشمه، این نام را گرفته اند. به گفته اهالی روستا سال ها قبل، وقتی مزارع گندم روستاهای اطراف مورد تهاجم ملخ ها نهاده شد، از آب این چشمه بزرگ برای دفع آفت استفاده و آن ها را یک جا نابود کردند.

آبشار آب ملخ از دو بخش تشکیل شده است؛ اولین قسمت آن سرچشمه آبشار است که از دل کوه بیرون می آید و بخش دیگر که در زیر سرچشمه آن نهاده شده و طاقدیسی سبز رنگ است که مثل پل روی رودخانه ماربر خم شده است. پشت آبشار پرتگاه خطرناک و زیبایی وجود دارد که آب ملخ را به یکی از خطرناک ترین آبشارهای ایران تبدیل نموده است. برترین زمان بازدید از آبشار آب ملخ فصل های بهار و تابستان است.

دریاچه سد حنا

دریاچه سد حنا در 30 کیلومتری شهرستان سمیرم و 190 کیلومتری جنوب شرق اصفهان واقع شده است. مساحت این دریاچه در طول سال فرق دارد و در مهر ماه 520 هکتار و در اسفند ماه تا 890 هکتار افزایش می یابد. عمق این دریاچه نیز متغیر بوده و از 2 تا 30 متر در نوسان است.

سد حنا در سال 1373 خورشیدی روی رودخانه ای به همین نام احداث شد که از سرشاخه های رودخانه کارون است. هدف از احداث این سد، جلوگیری از هدر رفتن آب رودخانه حنا و تأمین آب برای فعالیت های کشاورزی در اراضی نزدیک به آن بوده است. ایجاد دریاچه حنا و تقویت پوشش گیاهی منطقه حاشیه دریاچه سبب تجمع پرندگان و ایجاد محیط مناسبی برای زیست و تکثیر انواع حشرات و جانوران و افزایش غنای گونه ای و پتانسیل های زیستی، اقلیمی و هیدرولوژیکی منطقه شده و درمجموع منظره طبیعی، زیبا و تفرج گاهی دلپذیر را به وجود آورده است.

غار یخ (یخ دنا)

غار یخ در روستای خفر و در 65 کیلومتری جنوب سمیرم در ارتفاع 3850 متری میان قله های قدوس و بیژن واقع شده است. این غار یکی از غارهای تماشای ایران است که در سال 1346 خورشیدی به وسیله کوهنوردان استان فارس کشف شد. این غار دارای آبشار و ستون های یخی بسیار جالب توجهی است که در انتهای آن، دریاچه زیبایی مملو از قطعات یخ شناور مشاهده می گردد. از آنجا که درون غار دما بسیار پایین است، آبی که در غار جریان دارد یخ می زند و تمام طول سال این غار پوشیده از یخ می گردد و به همین علت به این نام معروف شده است. اگرچه مسیر پیمایش غار فنی نیست، اما به علت یخی و لیز بودن مسیر باید با احتیاط انجام گردد. برترین زمان بازدید از غار اواخر فصل بهار و اوایل تابستان است.

کوه دالان ونک

کوه دالان ونک در فاصله حدود 30 کیلومتری غرب سمیرم واقع شده است. ارتفاع این کوه 3492 متر از سطح دریا و دامنه های این کوه از انواع گیاهان دارویی پوشیده شده است. وجود خرس در این منطقه، نشان از بکر بودن آن دارد. در دامنه های شمالی این کوه، چشمه ای زیبا به نام چشمه ناز واقع شده است.

منطقه شکار ممنوع چشمه ناز ونک

منطقه چشمه ناز ونک یک مکان تقریبا کوهستانی و جزو رشته کوه های زاگرس است که از سردسیر و پرآب ترین منطقه ها استان اصفهان محسوب می گردد. ناز ونک از نظر پوشش گیاهی دارای بیش از یک هزار گونه مختلف است. با عنایت به موقعیت جغرافیایی و نهاده شدن ونک در دامنه سلسله جبال زاگرس، آب و هوای این منطقه متنوع و معتدل شده است. منطقه های که در ارتفاعات بالاتر واقع شده اند، دارای هوای سردتر و آن هایی که در کف دره ها هستند، دمای بالاتری دارند.

غار دنگزلو

غار دنگزلو در ضلع شمال شرقی کوه دنا و در حوالی روستایی به همین نام واقع شده است. این غار دارای جاذبه های فراوان از لحاظ قندیل های یخی است که هنوز به طور کامل هم جاذبه های آن شناسایی نشده است. به گفته کارشناسان، اگر از همه پتانسیل این غار استفاده بگردد، به مقدار غار علیصدر همدان می توان از آن بهره برداری کرد.

آبشار پی دنی

آبشار پی دنی در شهرستان سمیرم جای گرفته است که در ماه های گرم سال، آب و هوای خنک و بهاری دارد. چنانچه از سمیرم به سمت جنوب شرقی جاده حنا و به طرف روستای خفر حرکت کنید، پس از 75 کیلومتر و عبور از روستاهای حنا، مورک و خینه به روستای زیبا و سرسبز خفر در پای دامنه های شمالی پربرف دنا می رسید که مبدا حرکت تان به سوی آبشارهای پی دنی است. برای رسیدن به آبشار پی دنی از روستای خفر در ارتفاع 2185 کیلومتری از سطح دریا در امتداد رودخانه پرآب داخل روستا به سمت جنوب یا دره پی دنی، مسیر معروف آبشار خفر حرکت کنید.

در طول راه تا اولین آبشار، مسیر بسیار سر سبز و مجذوب نماینده است. وجود دیواره های سنگی و انواع درختان روی این دیوار ها و صخره ها منظره زیبا و شگفت انگیزی به وجود آورده اند که در برخی نقاط همراه با آبشارهای کوچک، مسیری به یادماندنی برای مسافران و کوهنوردان است. در پایین دره قاش مستان، آبشار میان دره ای تنگ واقع شده است که دو طرف آن را دیواره های بلند و بزرگ سنگی فرا گرفته اند. آب آبشار حاصل ذوب شدن برف های مسیر دره و بعلاوه یخچا ل های دره قاش مستان است که در تابستان به علت بالا رفتن مقدار ذوب، پرآب تر می گردد.

آبشار خفر

آبشار خفر سمیرم در روستای خفر و در جنوبی شهرستان سمیرم، در دل کوه دنا نهاده شده است و با بهره گیری از آب و هوای معتدل، آبشار بسیار تماشای و وجود باغ های متنوع میوه، یکی از منطقه ها تماشای اطراف اصفهان است که پتانسیل بالایی برای توسعه به وسیله گردشگری به ویژه اکوتوریسم دارد. به علت واقع شدن این روستا در دامنه طبیعت زیبای رشته کوه دنا و آب و هوای کوهستانی منطقه، انواع گونه های گیاهی و جانوری در آن دیده می گردد. وجود 14 قله مرتفع تر از 4000 متر (قاشمستان بلندترین قله رشته کوه دنا با ارتفاع 4435 متر در نزدیکی این روستا واقع شده است) بعلاوه انواع یخچال های طبیعی، آبشارهای متعدد و رودخانه های جاری شده از یخچال ها، چشم مقدارایی زیبا به وجود آورده است.

پارک دریاچه سمیرم

پارک دریاچه سمیرم یکی مراکز زیبای گردشگری این شهرستان است که به خاطر فضای سرسبز و زیبایش، گردشگران بسیاری را به خودش جذب می نماید.

آبشار سمیرم

آبشار سمیرم را می توان یکی از معروف ترین جاذبه های طبیعی گردشگری این منطقه و حتی کل استان اصفهان دانست. آبشار سمیرم گاهی (البته به ندرت) ارتفاعی بیش از 70 متر پیدا می نماید. آب این آبشار از چشمه ساران و ارتفاعات بالادست آن سرچشمه می گیرد و از بالای تخته سنگ صخره ای صاف و بزرگ به بیرون می جهد. در اطراف این آبشار زیبا که از جهت طبیعی مکان بسیار تماشای و مجذوب نمایندهی است، محلی برای استراحت بازدیدنمایندگان در نظر گرفته شده که این خود باعث جلب گردشگران بیشتر در اطراف این آبشار شده است. بعلاوه گردشگران غیر از این آبشار می توانند از غاری که نزدیک آن وجود دارد نیز تماشا نمایند. غار اشکفت رز با ورودی آبشار سمیرم دو کیلومتر فاصله دارد و از سقف و دیواره های غار آب فرو می ریزد.

اگر به این شهرستان زیبا سفر نموده اید یا قصد انجام این کار را دارید، نظرات خود را با ما در میان بگذارید.