دلایلی عجیب که منجر به وسواس می شوند - مجله آراد

به گزارش، در افراد وسواسی افکار، تصورات، تخیلات و تجسماتی ناخواسته و محدود به موضوعی خاص، آن قدر در ذهنشان تکرار می گردد که باعث نگرانی، استرس، اضطراب و ایجاد حس گناه در فرد شده و در نهایت آن ها را از فعالیت و تعاملات اجتماعی بازمی دارند.

1. وسواس در پاکیزگی و نظافت

2. وسواس از نگرانی های مداوم

3. وسواس نظم و تقارن

4. وسواس شمارش

5. وسواس افکار و رفتار خرافه

6. وسواس نگرانی از آسیب به خود یا دیگران

7. وسواس دله دزدی

8. وسواس نگرانی و فکر کردن بیش از حد به گذشته و آینده

9. وسواس مذهبی

10. وسواس تعصب شدید

11. وسواس میل به نشان دادن بدن، بدشکلی و ...

اختلال وسواس ممکن است با ترکیبی از عوامل ژنتیکی، عصبی، رفتاری، شناختی و محیطی ایجاد گردد.

وسواس فکری معمولاً ارثی است و اگر یکی از اعضای خانواده به این اختلال مبتلا باشد احتمال اینکه سایر اعضای خانواده نیز به این اختلال مبتلا شوند بین 27 تا 47 درصد است و حدود 40 درصد افرادی که در دوران کودکی به وسواس مبتلا بوده اند در اوایل بزرگ سالی درمان می شوند.

یکی از دلایل بروز وسواس در بچه ها گلودرد عفونی استرپتوکوکی هستند. طی تحقیقاتی که در سال های اخیر انجام شده، سایر عوامل بیماری زا مانند باکتری های مسئول بیماری Lyme و ویروس آنفولانزای H1N1 نیز با شروع سریع وسواس در بچه ها همراه بوده اند.

این تئوری رفتاری نشان می دهد که افراد مبتلابه وسواس، اشیا خاص یا موقعیت هایی را با علت ترس خود مرتبط می نمایند و این ترس و دوری ممکن است در دوره ای از استرس شدید شروع گردد مانند شروع یک کار جدید یا درست بعد از سرانجام یافتن یک رابطه مهم. افراد مبتلابه وسواس فکری زمانی که بین یک شی و احساس ترس خود، ارتباط برقرار می نمایند به جای مقابله یا تحمل ترس از آن شی دوری می نمایند.

بیشتر مردم گاهی اوقات از افکار مزاحم و ناخواسته عذاب می کشند، اما این مشکل برای مبتلایان به وسواس فکری بسیار اغراق آمیزتر است به عنوان مثال مادری که وظیفه مراقبت از کودک خود را دارد ممکن است یک سری افکار مزاحم به سراغش بیاید که به عمد یا تصادفی به کودک خود آسیب برساند. در حالت عادی فرد می تواند این فکر ها را از سر خود بیرون نموده و چشم پوشی کند؛ اما افراد مبتلا به وسواس به این افکار مزاحمی که در سر دارند به عنوان یک تهدید می نگرند و آن را فاجعه آمیز و واقعی تفسیر نموده و به وسواس خود ادامه می دهند.

تکنیک های تصویرداری از مغز به محققان اجازه داده است که فعالیت مناطق خاصی از مغز را مطالعه نمایند و به این نتیجه برسند که بعضی از قسمت های مغز در افراد مبتلا به وسواس در مقایسه با افراد عادی متفاوت است، ولی با وجود این یافته ها دقیقاً تعیین نیست که این تفاوت ها چگونه با توسعه و پیشرفت وسواس مرتبط اند. عدم تعادل سروتونین و گلوتامات در مغز ممکن است در پیشرفت وسواس مؤثر باشند.

مطالعات نشان می دهد که افراد مبتلا به وسواسِ فکری اغلب قبل از شروع بیماری، وقایع استرس زا و آسیب زای زندگی شان را گزارش و اعلام نموده اند. عوامل استرس زای محیطی ممکن است محرک وسواس و پیشرفت آن باشند. طی مطالعات روان پزشکان آسیب های مغزی در کوکان و نوجوانان با افزایش خطر ابتلا به وسواس فکری همراه است. 30 درصد از بچه ها 6 تا 18 ساله ای که آسیب مغزی را تجربه نموده اند به وسواس فکری مبتلا می شوند.

تعدادی دیگر از اختلالات روان پزشکی و عصبی مانند افسردگی و اضطراب نیز در کنار این بیماری می توانند رخ دهند.

افکار وسواسی خود را شناسایی و آنالیز کنید تا بفهمید که آن ها چگونه به وجود آمده اند و در حال حاضر شما با آن ها چگونه رفتار می کنید. با خودتان صادق باشید قبول کنید که این افکار جز ایجاد ناراحتی و مزاحمت برای شما کاری نمی نمایند.

تا جایی که می توانید اوقات فراغت زیادی نداشته باشید و آن ها را با انجام فعالیت های دلخواهتان پُر کنید. با افزایش فعالیت، افکار مزاحم و سمج کمتر به سراغ شما خواهد آمد.

تصور کنید ذهنتان یک ماشین است که در یک بزرگراه مشغول رانندگی است زمانی که افکار وسواسی به ذهنتان آمد به سادگی تایید کنید که از جاده اصلی خارج و وارد جاده خاکی شده اید در این مواقع به خودتان بگویید باید ماشین را به جهت اصلی اش بازگردانم و هر 5 ثانیه یک بار آن تمرین را تکرار کنید.

بعضی از متخصصان وسواس برای درمان آن توصیه نموده اند که زمانی که با افکار وسواسی روبرو شدید علامت ایست را تجسم کنید. برای یاری به این کار می توانید علامت و نشانه ایست را روی مچ دستتان حک کنید و زمان روبرو شدن با افکار وسواسی به آن نگاه کنید.

زمانی که افکار وسواسی به ذهنتان هجوم می آورد تغییر موقعیت دهید و به آن ها بها ندهید. تغییر گاهی باعث راندن افکار وسواسی می گردد. مثلاً اگر در حال پیاده روی هستید و افکار وسواسی به ذهنتان هجوم آورده است به منزل برگشته و استراحت کنید، اگر در میهمانی هستید بهانه گرفته و به اتاق دیگری بروید.

این شامل قرار دریافت در معرض موقعیت ها و اشیایی است که باعث ترس و اضطراب در شما می گردد. این کار سبب می گردد تا باگذشت زمان، اضطراب ناشی از این نشانه ها کاهش یافته و درنهایت از بین بروند.

تبادل نظر یکی از مؤثرترین روش ها در درمان وسواس است که هدف آن یاری به فرد مبتلاست تا بتواند شیوه فکر و رفتار خود را تغییر دهد. در تبادل نظر با اشخاص مبتلا به اختلال وسواس فکری باید برایشان تفهیم کنیم که به این افکارِ ناخواسته و تکراری به عنوان افکاری مزاحم بنگرند و احساس گناه نداشته و به جای آن سعی در توقف آن داشته باشند.

منبع: تبیان