موزه نیما یوشیج یا انبار وسایل منزل! - مجله آراد

کمتر از یک ماه دیگر (21 آبان 1396) علی اسفندیاری معروف به نیما یوشیج، شاعر و کسی که با درانداختن طرحی نو در روح و روان شعر فارسی، عنوان بنیانگذار شعر نو فارسی را نصیب برد، یکصد و بیست ساله می گردد.

خانه پدری نیما در روستای یوش از توابع بخش بلده شهرستان نور در استان مازندران یا به عبارتی در هفت کیلومتری بلده واقع شده است. این خانه به لحاظ اینکه پدر شعر نوی ایران در آن می زیسته از ارزش فرهنگی بالایی برخوردار است. خانه نیما، دارای پلان معمولی تیپ قاجاریه است. جبهه شمالی این خانه دارای یک ارسی پرارزش با طرح گره چینی پرکار است و اتاق های طرفین ارسی و دارای 6 نورگیر مشبک چوبی با طرح های جالب است. این بنا دارای 3 ورودی، شاه نشین و اتاق های زیادی است. خانه نیما یوشیچ با داشتن آجرکاری و گچ کاری های زیبا از جاذبه های گردشگری استان مازندران به شمار می آید. این خانه به شماره 1802 از طرف سازمان میراث فرهنگی به عنوان اثر ملی ثبت شده است.

اما این خانه که محل زندگی پدر و نیاکان نیما یوشیج بوده است، اکنون حال و روز خوبی ندارد.

این بنا در سال 1368 به وسیله سازمان میراث فرهنگی کشور از وارث نیما خریداری شد و پیکر نیما نیز در سال 1372 طبق وصیتش در حیاط خانه پدری به خاک سپرده شد.

موزه نیما با عنوان اصلی موزه پدر شعر نو پارسی از محل مصوبات دور دوم سفر هیئت دولت و در هفته بزرگداشت میراث فرهنگی (اردیبهشت ماه سال 1388) افتتاح شد. محتوای موزه و کاربری آن همان طور از نامش برمی آید، در واقع توصیف توضیح حال زندگی نیما یوشیج است.

این موزه دارای گالری های متنوعی است که معرف زوایای بی شمار زندگی نیما و بعلاوه فضایی است که او در آن بزرگ شده است. خانه هایی که ابعاد و مقیاسش گویای سطح اجتماعی و مالی خانواده اوست. عکس ها و تصاویر از لحظه لحظه زندگی او و پیوندش با طبیعت پیرامون خود، ابزار و وسایل شخصی نیما مثل عینک و قلم و لباس ها و کفش ها و چپق و حتی تفنگ های شکاری او و بعلاوه کتاب هایش، مجلاتش و یادداشت هایش سهمی در بازگویی آرا و عقاید اجتماعی و حتی سیاسی این شاعر دارد.

اما شرایط نگهداری از بخشی از این خانه تاریخی در حال حاضر چندان مناسب و البته زیبنده بازدیدکنندگان داخلی و خارجی از آن نیست. در تعدادی از اتاق های طبقه همکف این خانه-موزه به انبار وسایل منزل شده است.

در این اتاقک ها البته بسته است اما از پشت روزنه هایشان، شرایط درون آن ها و وسایلی که روی هم تلنبار شده اند، معین است؛ لوازمی از قبیل جاروبرقی، دوچرخه، سطل رنگ و تعداد زیادی کارتُن که البته معلوم نیست خالی است یا در آن ها هم وسایلی قرار داده شده است و البته تعداد زیادی کتاب که روی همدیگر تلنبار شده اند و باز هم معلوم نیست این کتاب ها متعلق به کتابخانه نیماست یا از آن فردِ دیگری.

در حالی که چند سالی است که خانه پدری نیما با کوشش فراوان سازمان میراث فرهنگی و صرف هزینه های هنگفت، تبدیل به موزه شده است اما به نظر می رسد برای نگهداشت و حفاظت از آن کماکان احتیاج به توجه جدی این سازمان دارد.

شاید بُعد مسافت تا رسیدن به یوش و به نوعی بن بست بودن این منطقه، آن را اندکی از کانون توجه مسئولان مربوطه دور نموده است.

دلاور بزرگ نیا مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مازندران چندی پیش گفته بود:

ما هنوز نتوانسته ایم چهره هایی همانند نیما یوشیج را به عنوان جاذبه در بخش گردشگری استان مطرح کنیم.

نیما، خود زمانی گفته بود:

من بی نهایت دلتنگم. روزها می گذرد که هیچ کس را نمی بینم... در خلوت من، حسرت ها بیشتر به سراغم می آیند. مثل اینکه درخت ها در سینه من، گل می دهند. در جمجمه سر من است که چلچله ها و کاکلی ها و گنجشک ها می خوانند...