سرمایه سوزی در رده های پایه، هشدار جدی برای والیبال ایران - مجله آراد

اوایل سال 1400 خبر انتخاب بهروز عطایی به اسم سرمربی تیم های بزرگسال در قهرمانی آسیا و جوانان دنیا مورد نقد بسیاری از دلسوزان و خانواده والیبال نهاده شد و خبرنگاران در گزارشی با اسم انتخاب مبهم کمیته فنی فدراسیون والیبال / یک مربی برای دو تیم! به این انتخاب واکنش نشان داد.

فدراسیون والیبال و کمیته فنی در حالی سکان راهنمایی دو تیم را به یک مربی سپرد که والیبال ایران از مربیان بزرگی مانند پیمان اکبری، ناصر شهنازی، رحمان محمدی راد، محمدرضا تندروان و … بهره می برد. والیبال ایران که چند سالی چوب بی ثباتی مدیریت را خورد انتظار داشت با حضور مجدداً محمدرضا داورزنی رنگ آرامش ببیند و رئیس فدراسیون جبران سال های نبودش را کند اما شرایط بدتر شد و تصمیماتی از جلسات کمیته فنی و فدراسیون بیرون آمد که نقد خانواده والیبال و رسانه را در پی داشت.

تصمیمات کمیته فنی در نهایت با شکست روبرو شد و بیشتر اعضای کمیته فنی در اقدامی عجیب و قابل تأمل نه تنها مسئولیت تصمیمات خود را بر عهده نگرفتند بلکه یا موضع سکوت در پیش گرفتند و یا زیر بار انتخاب نرفتند!

ناکامی تیم والیبال جوانان، مدافع اسم قهرمانی در مسابقات دنیای نه از حیث نتایج بلکه از حیث استعدادیابی و پشتوانه سازی مورد نقد بسیاری است و زنگ خطر جدی را برای آینده این رشته به صدا در آورد. در ادامه گزارش به آنالیز عملکرد نتایج سه دوره مسابقات نوجوانان و جوانان در مسابقات قهرمانی آسیا و دنیا می پردازیم تا مخاطبان و مردم در جریان فرایند نزول نتایج قرار گیرند.

یکی از اهداف تیم های پایه انتخاب بازیکنانی است که با سرمایه گذاری بر روی آنها آماده ورود به اردوهای بزرگسال شوند تا تیم ملی پشتوانه محکمی برای آینده داشته باشد. آنالیز عملکرد سه دوره گذشته رقابت های آسیایی و دنیای در رده نوجوانان و جوانان هشدار جدی برای والیبال ایران است. تیم های نوجوانان و جوانان در سه دوره گذشته به ترتیب زیر نظر محمد وکیلی و بهروز عطایی قرار داشتند. طبق روال رایج، هر سرمربی تیم را یک دوره در مسابقات آسیایی و سپس در مسابقات دنیای شرکت می دهد.

بازیکنان رده نوجوانان پس از شرکت در رویدادهای آسیایی و دنیای وارد رده جوانان می شوند، البته ممکن است در این بین تغییرات جزئی در نفرات رخ دهد اما با توجه به هدف رده های پایه و سرمایه گذاری های صورت گرفته منطقی است که بازیکنان با تجربه و پخته ای که رویدادهای آسیایی و دنیای را در رده نوجوانان طی نموده اند وارد اردوهای جوانان شوند تا سرمایه گذاری ها بی نتیجه نماند و حقی ضایع نگردد.

آنالیز نتایج آماری سه دوره گذشته نشان می دهد در رده جوانان شاهد افت نزولی بوده ایم (جدا از سال 2017 که همان ترکیب قهرمان نوجوانان دنیا در مسابقات جوانان دنیا 2017 قهرمان شدند). جدا از بحث نتیجه که در این گزارش خیلی مد نظر نیست نکته مهم و قابل تأمل دلایل ناکامی است. تیم والیبال جوانان در حال حاضر در رقابت های دنیای پس از ناکامی و حذف از مرحله گروهی برای اسم نهم تا شانزدهمی در کوشش است.

محمود افشار دوست، عضو هیأت رئیسه فدراسیون والیبال در تبادل نظر با خبرنگاران ترس از باخت و استرس را از عوامل ناکامی تیم جوانان در مسابقات قهرمانی دنیا دانست. افشار دوست گفت: اشتباهات بچگانه ناشی از استرس زیاد، ترس از باخت و عدم بازی تدارکاتی بسیار در نتایج ما تأثیرگذار بود. همین تیم اگر کمی باهوش تر بازی می کرد می توانست نتایج بهتری به دست آورد و تیم های بلژیک و آرژانتین را شکست دهد.

استرس زیاد و ترس از شکست کلید واژه مهمی است که باید به وسیله کارشناسان و دلسوزان آسیب شناسی و ریشه یابی گردد. تیم نوجوانان در سال 2019 اسم پنجمی دنیا را به دست آورد و بازیکنانی در این تیم تجربه حضور در مسابقات آسیایی و دنیای را داشتند اما در پست پاسور که پست حساسی است و مغز متفکر تیم هم تلقی می گردد هیچیک از سه پاسور رده نوجوانان مورد استفاده قرار نگرفتند!

ایمان قلیچ با قد 197 سانتی متر و تجربه حضور در بازی های آسیایی نوجوانان، عرفان نبی زاده با قد 195 و سهیل مسعود با قد 189 و تجربه حضور در مسابقات نوجوانان دنیا جایی در تیم اعزامی به مسابقات قهرمانی جوانان دنیا 2021 نداشتند و در این مسابقات از پاسوری با قد 180 استفاده شد که هیچ تجربه مسابقات دنیای و آسیایی نداشت! سوال مهمی که مطرح می گردد این است آیا وظیفه تیم های پایه شناسایی استعدادها و معرفی آنها به تیم بزرگسال نیست؟ چرا بازیکنانی که در رده نوجوانان در مسابقات مهم با میانگین قدی خوب به کار گرفته شده اند در رده جوانان کنار گذاشته می شوند؟

پاسوری که در مسابقات دنیای رونمایی شد در حالی با قد 180 مورد استفاده نهاده شد که عملکرد بسیار ضعیفی داشت و جایگزین نفراتی شد که سرمایه گذاری زیادی بر روی آنها صورت گرفته بود. بعلاوه در کمال تعجب در بازی مقابل بلژیک به علت ضعف عملکرد پشت خط زن تیم، سرمربی از امیر حسین توخته (سرعتی زن) به اسم پشت خط زن استفاده کرد. آیا مسابقات دنیای رویدادی برای تغییر پست است؟ چرا از سرمایه هایی که در رده نوجوانان حضور داشت نباید در این تیم استفاده می شد و نفراتی اعزام شدند که ضعف شدید آنها را در پست پاسور، دریافت و پشت خط زن دیده شد؟

ناصر شهنازی در تبادل نظر با خبرنگاران درباره نتایج تیم والیبال جوانان و حذف از مرحله گروهی رقابت های قهرمانی دنیا گفت: مسابقات جوانان همواره برای پشتوانه سازی والیبال ایران معنا دارد و ثبات نتیجه خیلی حائز اهمیت نیست اما اعتقاد دارم بازیکنانی می توانند برای این رویداد انتخاب شوند تا آینده والیبال ایران را تضمین نمایند. همه چیز در سایه قهرمانی آسیا گم شد و چون قهرمان شدیم دیگر گوش شنوایی وجود ندارد. باید نتایج تیم جوانان آسیب شناسی، حرف مردم و کارشناسان شنیده گردد. مهم ترین علت این ناکامی انتخاب یک سرمربی برای دو رده سنی بود و هم استفاده از تعدادی بازیکنان در پست های غیرتخصصی!

رقابت های جوانان دنیا زنگ خطر جدی در بخش سرمایه سوزی به صدا در آورد. بازیکنانی مانند امیر حسین توخته، بردیا سعادت، مرتضی شریفی، امیرحسین اسفندیار، علی اصغر مجرد و… که امروز شاهد حضور آنها در تیم های بزرگسال هستیم نتیجه شناسایی و کار در رده نوجوانان بودند. رده نوجوانان اگر سهمی در کشف استعدادها دارد باید رده جوانان هم به یاری آید و سهمی در کشف استعدادها داشته باشد نه اینکه سرمایه سوزی رخ دهد و حق بازیکنان ضایع گردد و کشف استعدادی هم صورت نگیرد!

فدراسیون والیبال و کمیته فنی که مسئول انتخاب سرمربی برای دو رده سنی هستند علاوه بر سرمایه سوزی در بخش مربیان، جوابگوی تصمیمات بی اثر خود باشند.