نخستین های تاریخ هوانوردی در ایران
به گزارش مجله آراد، بلریو: نخستین هواپیمایی که بر فراز آسمان ایران به پرواز درآمد بلریو 11 بود. این هواپیما در سال 1292 خورشیدی از روسیه به تهران پرواز کرد. خلبان روس آن کوزمینسکی نام داشت.

میدان صبحگاه قزاق: نخستین مکانی در ایران که یک هواپیما در آن به زمین نشست، میدان صبحگاه قزاق (محل فعلی وزارت امور خارجه) بود. به دلیل این که هنوز در آن زمان فرودگاه در کشور وجود نداشت، این مکان به وسیله خلبان روس کوزمینسکی که از روسیه به ایران پرواز کرده بود به ناچار به عنوان محل فرود در نظر گرفته شد. این فرود در تاریخ دوازدهم دی ماه 1292 خورشیدی رخ داد.
محله بیسیم در تهران: این محله نخستین مکانی بود که از آن یک هواپیما پرواز کرد. کوزمینسکی خلبان روس پس از فرود در میدان مشق دیویزیون قزاق، به این نتیجه رسید که این میدان فضای کافی برای پرواز هواپیما ندارد و پس از بررسی محله بیسیم که در آن زمان قصر قجر نامیده می شد و زمینی هموار داشت را برای پرواز برگزید و هواپیما را از راه زمین به این منطقه منتقل کرد.
کلنل محمد تقی پسیان: نخستین ایرانی که دوره آموزش خلبانی دید، کلنل محمد تقی پسیان بود که برای آموزش فنون نظامی به کشور آلمان اعزام شد و در ادامه دوره آموزش مدتی نیز برای یادگیری تکنیک هوانوردی آموزش دید. در سال 1296 خورشیدی او پس از 33 سورتی پرواز آموزشی به علت بیماری از ادامه پرواز چشم پوشی نمود و هیچگاه به تنهایی به عنوان خلبان با یک هواپیما پرواز نکرد.
قلعه مرغی: نخستین فرودگاه در ایران فرودگاه قلعه مرغی بود که برای نخستین بار در تاریخ هشتم مرداد 1301 مورد بهره برداری قرار گرفت و نخستین هواپیما در این تاریخ از قلعه مرغی برخاست.
یونکرس: نخستین هواپیمایی که ایران خریداری نمود هواپیمای یونکرس-اف 13 ساخت کشور آلمان بود که در سال 1301 خورشیدی از نمایندگی شرکت یونکرس در تهران برای ارتش خریداری شد تا از آن به عنوان هواپیمای ارتباطی و ترابری بهره برداری شود. شرکت یونکرس که دارای ملیت آلمانی بود نخستین شرکتی بود که تاسیسات هواپیمایی را در ایران به وجود آورد.
احمد خان نخجوان: سرهنگ احمد خان نخجوان نخستین خلبان ایرانی بود. او به همراه نخستین دسته از افسران ارتش در تاریخ 13 خرداد 1302 برای آموزش خلبانی به فرانسه اعزام شد و نخستین ایرانی بود که توانست دوره خلبانی را گذرانده و گواهینامه خلبانی را دریافت کند. نخستین پرواز مستقل او در تاریخ 16 دی 1303 خورشیدی انجام شد. او همچنین نخستین خلبان ایرانی بود که در تهران فرود آمد (پنجم اسفند 1304 خورشید). احمدخان نخجوان پیشگام پرواز در جهت طولانی پاریس-تهران نیز بود و همچنین نخستین امیر خلبان در ایران بود.
عیسی خان اشتوداخ: عیسی خان اشتوداخ نخستین خلبان ایرانی بود که در آسمان ایران پرواز کرد. این پرواز در تاریخ ششم بهمن 1304 از ورای مرزهای ایران از شهر باکو آغاز شد. عیسی اشتوداخ با گذشتن از مرز وارد ایران شده و به علت کمبود سوخت در نزدیکی قزوین فرود آمد. او به علت بدی آب و هوا و پوشیده شدن زمین از برف سنگین، به ناچار تا یک ماه در آن ناحیه ماند و خاتمه در تاریخ هشتم اسفند 1304 به سوی تهران پرواز کرد.
هواپیمایی کل قشون: هواپیمایی کل قشون نخستین نهاد ناوابسته در زمینه هوانوردی در ایران بود که در تاریخ 11 خرداد 1303 بنیان گذاشته شد و سرهنگ احمدخان نخجوان به فرماندهی این سازمان گمارده شد.
علی اصغر ملک: نایب سوم علی اصغر ملک نخستین کسی بود که فن خلبانی را در ایران فراگرفت. او در تاریخ یکم تیر 1309 دوره خلبانی خود را در ایران به خاتمه رساند و به عنوان خلبان مشغول خدمت شد.
سیاوش سیاهپوش: نخستین ایرانی که یک هواپیما را تعمیر اساسی نمود، ستوان دوم سیاوش سیاهپوش بود. او در سال 1309 یک بدنه کامل از هواپیمای نوع دی هاویلاند را در تعمیرگاه قلعه مرغی تعمیر و با استفاده از بال های یدکی به یک هواپیمای کامل تبدیل و آمده پرواز گردانید. این هواپیما به خلبانی ستوان مهدی سپه پور و سرنشینی ستوان دوم سیاه پوش پرواز آزمایشی موفقی را انجام داد و به سلامت به زمین نشست.
کارخانجات هواپیمایی شهباز: کارخانجات هواپیمایی شهباز نخستین کارخانجات ایران برای مونتاژ هواپیما بود. این کارخانجات در سال 1314 پایه گذاری و آماده بهره برداری شد. لوازم این کارخانجات برای انجام تعمیرات اساسی و مونتاژ قطعات هواپیماهای مختلف در سال 1312 از انگلستان خریداری شد. این کارخانجات تا پیش از سال 1320 شمار بسیاری هواپیماهای آموزشی و جنگی ساخته و به نیروی هوایی تحویل داد. این هواپیماها از نوع آداکس و هایند بودند. نخستین سری از این هواپیماها در تاریخ یکم مرداد 1317 پرواز نمودند.
پایدار جعفر دربندی: پایدار جعفر دربندی نخستین خلبانی بود که از چتر استفاده کرد. در تاریخ 20 مهر 1315 او در حالی که با هواپیمای آداکس مشغول پرواز بود، هواپیمایش آتش گرفت و ناچار شد از هواپیما بیرون پریده و از چتر نجات استفاده کند.
محمود خسروانی: محمود خسروانی نخستین رئیس ایرانی ستاد نیروی هوایی بود. او در تاریخ یکم اردیبهشت 1317 به این سمت گمارده شد. پیش از او یک سرهنگ بلژیکی به نام ویکتور بیور و پیش از ویکتور بیور یک سرهنگ سوئدی این سمت را به عهده داشتند.
منبع: الی گشت