آئین های ایرانی نوروز پشتوانه مردمی دارند - مجله آراد

جواد انصافی که در زمینه آئین های نوروز تحقیقات و فعالیت های بیشماری انجام داده است، در گفت وگو با پانا با اشاره به تاریخچه سفره هفت سین گفت: چیدمان سفره هفت سین اولویت بندی و نوبت دارد. به عنوان مثال اولین سین سنجد است چون خداوند در ابتدا به انسان مغز می دهد و سنجد که از واژه سنجیدن می آید، سمبل سنجیده عمل کردن است. بعد سیب است که درباره سلامتی جسم است. هر کدام از سین ها محتوای فکری دارد و غنی بودن این آئین باعث می گردد که هرگز از بین نرود.

وی اضافه کرد: در ایران فرهنگ غنی و آئین هایی داریم، که ریتم در آن حرف اول را می زند مثلا اولین شخصیت هایی که ما با موسیقی و شعرهای زیبای آن ها آشنا می شویم نوروزخوان ها هستند. این افراد در بیشتر شهرها به عنوان عمو نوروز یا حاجی فیروز شناخته می شوند. عنوانی که در ابتدا نوروز و پیروز بوده و طی زمان شده نوروز و خواجه پیروز شده که چون عرب ها حرف پ ندارند تبدیل به خواجه فیروز شده و در ادامه به شکل محاوره به واژه حاجی فیروز تغییر یافته است.

انصافی با بیان این که در بیشتر شهرها و استان ها نوروزخوان هایی داریم که نامی متفاوت دارند، عنوان نمود: در آذربایجان ما تکمچی ها را داریم که با عروسک خود خبر از آمدن نوروز می دهند. عروس گُلَی در گیلان، نوروز سلطان در مازندران، نوروزخوان در استان البرز و شمیرانات، رشکی و ماسی در استان مرکزی، آﺗﺶ اﻓﺮوز و ﻣیﺮﻧـﻮروزی در منطقه ها کردستان و بوشهر همگی نوروزخوانانی هستند که با استفاده از ریتم و شعرهای زیبا خبر از آمدن نوروز می دهند.

این نویسنده و کارگردان در پاسخ به این پرسش که چگونه نوروز توانسته ماندگار گردد و در طی تاریخ با تغییر حکومت ها میان مردم به جای مانده، گفت: آئین های ما به قدری پشتوانه محکمی دارند که تغییرناپذیر هستند و چون از دل مردم بیرون آمده و با مردم همراه هستند ماندگار شده اند. این آئین هرگز از بین نخواهند رفت و هر کدام پشتوانه علمی دارند. به عنوان مثال در خانه تکانی فرش ها را با چوب می زدند و بعد می شستند تا رنگ فرش قاطی نگردد.

به گفته انصافی، مسوولان دوست ندارند درباره فرهنگ نوروز اطلاع رسانی گردد در حالی که ساخت محتوای تصویری و صوتی از این آئین می توانست بسیار مورد توجه مردم قرار گیرد. تمامی اشعاری که از سوی نوروزخوانان خوانده می شوند، ریتمیک و در دستگاه های موسیقی است. برای هفت سین استاد بهتاش تنظیمات زیبایی انجام داده که همگی موسیقی بی نظیری دارند.

این بازیگر درباره فعالیت هایی که در نوروز 1401 در حوزه تلویزیون و تئاتر دارد، شرح داد: نمایشی برای بچه ها آماده کردیم که قرار است در کانون پرورش فکری بچه ها و پس از تعطیلات نوروز اجرا خواهد شد. البته هنوز زمان دقیق اجرا معین نیست. در یکی دو برنامه پراکنده تلویزیون هم قرار است به عنوان مهمان حضور داشته باشم اما پیشنهاداتم برای اجرای برنامه از سوی مدیران شبکه مورد توجه قرار نگرفت.